به گزارش قدس آنلاین، دکتر رضا ملک زاده، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، با اعلام این خبر گفت: «ثبت سرطان» ضرورت اولیه نظام ارائه آمار سرطان در دنیا و از جمله زیر ساختهای مورد نیاز برای استقرار برنامه کنترل سرطان است که نقش مهمی در طراحی و پایش برنامه‌های کنترلی سرطان از جمله ارزیابی برنامه‌های غربالگری سرطان، پیگیری بیماران مبتلا به سرطان و ارزیابی شاخص‌های پیش آگهی و اختصاص منابع مالی و انسانی دارد.

وی مرجع جهانی «ثبت سرطان در پنج قاره جهان» را معتبرترین منبع جهانی در زمینه «ثبت سرطان در کشورهای مختلف دنیا» توصیف کرد و گفت: با این که حدود ۷۰ درصد کل موارد سرطان در جهان، در کشورهای در حال توسعه اتفاق می‌ افتد، بیشتر سیستم های ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت، در کشورهای توسعه یافته قرار دارند و تعداد کمی از آنها در کشورهای در حال توسعه هستند.

معاون تحقیقات وزیر بهداشت افزود: از سویی دیگر، متاسفانه اغلب سیستم های ثبت سرطان موجود در کشورهای درحال توسعه، با کیفیت بسیار پایینی اطلاعات لازم را جهت بررسی موارد سرطان جمع آوری می‌ کنند.

ملک زاده یادآور شد: در این شرایط «گزارش ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت ایران» با تلاش همسوی معاونت های «تحقیقات و فناوری»، «درمان» و «بهداشت» وزارت بهداشت، و با همکاری دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور به عنوان مجری برنامه ثبت سرطان، اجرا، تهیه و به دلیل دقت و کیفیت بالا در مرجع «ثبت سرطان در پنج قاره جهان» تایید و پذیرش شد.  

وی افزود: ثبت سرطان در ایران تا پیش از این، همچون سایر کشورهای در حال توسعه، همواره با محدودیت ها، دشواری ها و نقایص فراوانی مواجه بود؛ لذا تهیه این گزارش را می توان گامی بسیار مهم توصیف کرد.

بروز ۱۵۸ مورد سرطان در هر ۱۰۰ هزار نفر در ایران

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت به تشریح نتایج گزارش «ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت ایران» پرداخت و گفت: این گزارش با پوشش ۹۸ درصدی جمعیت، آمار دقیق بروز سرطان در ۳۰ استان کشور را برآورد و اعلام کرده است که بر اساس نتایج آن، در طول سال ۹۳ (زمان اجرای برنامه ثبت سرطان در استانهای مختلف ایران)   ۱۱۲ هزار مورد «بروز سرطان» ثبت شده است.

وی افزود: این نتایج نشان می دهد متوسط نرخ بروز سرطان در ایران در هر سال، ۱۵۸ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر (با در نظر گرفتن سرطان پوست) و ۱۴۳ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر (بدون درنظر گرفتن سرطان های پوست) است.

بروز سالانه سرطان در ایران، پایین تر از متوسط دنیا

ملک زاده، ثبت این میزان بروز سرطان در ایران در حالی است که متوسط بروز سالانه سرطان ها (بدون در نظر گرفتن سرطان پوست) در دنیا بر اساس گزارش مرجع جهانی «ثبت سرطان در پنج قاره جهان»، ۱۸۲ در هر ۱۰۰ هزار نفر و حاکی از نرخ بسیار پایین تر بروز سرطان در ایران در مقایسه با متوسط دنیاست.

نرخ پایین تر بروز سرطان در ایران در مقایسه با کشورهای اروپایی

وی افزود: مرجع جهانی «ثبت سرطان در پنج قاره جهان»، همچنین، متوسط نرخ بروز سرطان در کشورهای اروپایی  را ۲۶۷ در هر ۱۰۰ هزار، در برخی کشورهای اروپایی همچون انگلستان ۲۷۲ در هر ۱۰۰ هزار و نیز در آمریکا ۳۱۸ در هر ۱۰۰ هزار نفر گزارش کرده است که نشان می دهد میزان بروز سرطان در ایران در مقایسه با متوسط اروپا و برخی کشورهای پیشرفته اروپایی نیز بسیار پایین تر است.

مقایسه بروز سرطان در ایران با برخی کشورهای در حال توسعه و آسیایی

استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: اما مقایسه وضعیت ایران با برخی کشورهای در حال توسعه در همین زمینه نیز حاکی است در حالی که نرخ بروز سالانه سرطان  در ایران، ۱۴۳ در هر ۱۰۰ هزار نفر (بدون در نظر گرفتن سرطان پوست) است، متوسط این نرخ در کشورهای در حال توسعه، ۱۴۸ در هر ۱۰۰ هزار نفر گزارش شده است.

ملک زاده یادآور شد: همچنین نگاهی به وضعیت برخی کشورهای آسیایی نشان می دهد که نرخ بروز سالانه سرطان در چین ۱۷۴ در ۱۰۰ هزار نفر و در ترکیه ۲۰۵ در ۱۰۰ هزار نفر است.

سونامی سرطان در ایران بر اساس آمار معتبر جهانی واقعیت ندارد

معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت، تاکید کرد: همه این آمارها بخوبی نشان می دهند که «سونامی سرطان» به هیچ وجه در ایران رخ نداده و با اطمینان می توان گفت نرخ بروز سرطان در ایران حتی در مقایسه با کشورهای پیشرفته اروپایی که وضعیت بسیار بهتری در ثبت سرطان و در نتیجه پیشگیری و درمان زودهنگام دارند، هنوز پایین تر است.

سرطان های گوارش در راس سرطان های شایع در ایران

«گزارش ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت ایران» همچنین به شایعترین سرطان ها در کشور اشاره دارد. دکتر ملک زاده در این باره به خبرگزاری ها گفت: بر اساس نتایج «ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت ایران»، پنج سرطان، جزو شایع ترین سرطانها در کشور به شمار می روند:  «سرطان دستگاه گوارش» (معده، روده بزرگ، مری و لوزالمعده) شایعترین سرطانها در ۳۰ استان ایران هستند که سهم ۲۷ درصدی از کل سرطان های شایع را به خود اختصاص داده اند. پس از آن سرطان پستان (که عمدتا دربین زنان بروز می یابد) با اختصاص ۱۲ درصد کل سرطانهای شایع در ایران، دومین سرطان شایع است. سرطان ریه و حنجره نیز با سهم ۷.۵ درصدی و سرطان کلیه، مجاری ادراری و مثانه نیز با سهم ۷ درصدی از کل سرطانهای شایع، در رتبه بعدی قرار دارند.

سرطان معده؛ شایعترین سرطان ها در مردان ایرانی

به گفته معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت، بر اساس نتایج «گزارش ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت ایران»، بروز سالانه سرطان معده با ۲۱.۵  مورد در ۱۰۰ هزار نفر، سرطان پوست با ۲۰.۵  در ۱۰۰ هزار در سال، سرطان پروستات با ۱۸.۵ مورد در ۱۰۰ هزار، روده بزرگ، با ۱۶.۵  مورد در ۱۰۰ هزار و سرطان مثانه با ۱۴.۳ در ۱۰۰ هزار شایعترین سرطانها در میان مردان ایرانی هستند.

سرطان پستان؛ شایعترین سرطان در زنان ایرانی

وی اعلام کرد: گزارش «ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت ایران» همچنین شایعترین سرطان بروز یافته در زنان ایرانی در هر سال را شامل سرطان پستان با  ۳۴.۵ مورد در ۱۰۰ هزار نفر، سرطان روده با ۱۲ مورد در ۱۰۰ هزار نفر، سرطان پوست با ۱۱.۵ مورد در ۱۰۰ هزار نفر، سرطان معده با ۱۰ مورد در ۱۰۰ هزار نفر و سرطان تیروئید را با ۷ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر گزارش کرده است.

ملک زاده افزود: بر پایه نتایج گزارش ارائه شده به مرجع جهانی «سرطان در پنج قاره جهان» از «ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت در ایران»، بیشترین سرطان بروز یافته زیر سن ۵۰ سال در بین زنان، سرطان پستان و سپس روده بزرگ است و باقی سرطان های شایع در میان زنان، عمدتا در سنین بالای  ۶۰ سال بروز می کنند.

وی تاکید کرد: میزان بالاتر بروز سرطان پستان در زنان ایرانی نسبت به سایر سرطان های شایع در این جنس، سیاستگذاری ها برای پیشگیری، تشخیص و درمان زودهنگام  این نوع سرطان را ضروری ساخته است که خوشبختانه می توان گفت نظام سلامت ایران در حال اجرای این سیاست و تلاش برای افزایش آگاهی های پیشگیرانه از این بیماری است.

مرگ ۵۴ هزار ایرانی بر اثر سرطان در سال ۲۰۱۶

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت به گزارش «مطالعه جهانی بار سرطان در ۱۹۵ کشور جهان» که توسط انستیتوی سنجش و ارزیابی سلامت دانشگاه واشینگتن انجام شده، اشاره کرد و گفت: نتایج این گزارش حاکیست که در سال ۲۰۱۶ میلادی ۵۴ هزار ایرانی بر اثر سرطان فوت کرده اند که این میزان مرگ، ۱۴.۹ درصد از کل مرگها (۳۶۰ هزار مرگ) در این سال را شامل شده است.

به گفته وی، نتایج منتشره در این گزارش نشان داده بود که تعداد مرگ‌های ناشی از کل سرطان‌ها در هر دو جنس در ایران از سال ۱۹۹۰ که معادل ۲۲ هزار مورد بوده،   به ۵۴ هزار در ۲۰۱۶ رسیده و بیش از دو برابر شده است.

مرگبارترین سرطان ها در ایران در سال ۲۰۱۶

ملک زاده یادآور شد: مرگبارترین سرطان‌ها در ایران طی سال ۲۰۱۶ شامل سرطان‌های معده، ریه، لوسمی، مری، روده بزرگ، مغز و سیستم عصبی، پستان، پروستات، کبد و لوزالمعده بوده اند.

وی گفت: نکته مهمی که همچنین در مطالعه جهانی ۲۰۱۵ «بار سرطان در ۱۹۵ کشور جهان» اشاره شده و واقعیت بهتری از میزان مرگ و میر ناشی از سرطان در ایران را بازگو می کند، نرخ استاندارد شده سنی مرگ و میر ناشی از سرطان در ایران است که از ۱۰۴ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت در سال ۱۹۹۰  به ۹۷ مرگ در هر ۱۰۰ هزار نفر در ۲۰۱۵ کاهش یافته است.

استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران یادآور شد: علاوه بر توجه به کاهش نرخ استاندارد شده سنی مرگ و میر ناشی از سرطان در ایران، موضوع مهم قابل توجه دیگر که در محاسبه دقیق این مرگ و میرها، نباید از نظر دور داشت آن است که اجرای برنامه جامع ثبت سرطان در ایران، افزایش دقت در ثبت این بیماری را به همراه داشته است.  

وی گفت: از سویی دیگر تشخیص های دقیق تر به واسطه توسعه خدمات آسیب شناسی، موجب انتشار گزارش هایی درباره افزایش تعداد آمار بروز سرطان طی سالهای گذشته در کشور شده است. همچنین رشد و پیر شدن جمعیت در ایران در افزایش آمارها در این گزارش ها تاثیرگذار بوده است چرا که اغلب سرطانها در سنین پیری بروز می کنند. بنابراین، چنین رشدی در مرگ های ناشی از سرطان، به دلایل گفته شده ابدا نمی تواند مبنای نگرانی از رشد سرطان در کشور یا «سونامی سرطان» باشد.

انتشار گزارش «ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت ایران» در آینده

دکتر غلامرضا روشندل، مجری برنامه ثبت سرطان در ایران نیز با اشاره به اهمیت نخستین گزارش «ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت ایران» نتایج آن را برای سیاستهای پیشگیری و مقابله با سرطان بسیار تاثیرگذار توصیف کرد و گفت: این گزارش در آینده، در مرجع جهانی «سرطان در پنج قاره جهان» منتشر خواهد شد.

وی افزود: بر اساس این گزارش، پیش از پذیرش نخستین گزارش «ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت درایران» در مرجع جهانی «ثبت سرطان در پنج قاره جهان»، تنها گزارش ثبت شده از ایران، مربوط به برنامه های ثبت سرطان در برخی از استانها از جمله «ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت استان گلستان» بود که به عنوان مقدمه اجرای مطالعه کوهورت گلستان، با تلاش دکتر سمنانی و دکتر روشندل و به سرپرستی دکتر رضا ملک زاده تهیه و در مرجع  جهانی یاد شده مورد استناد قرارگرفته بود.

ویژگی های مهم گزارش ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت ایران

روشندل افزود: اکنون با ارائه نخستین گزارش ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت ایران، گام موثری در زمینه پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان در کشور برداشته شده است و می توان امیدوار بود که اغلب سرطان ها را با تشخیص زودهنگام، درمان کرده و از مرگ و میر ناشی از سرطانها کاست.

مجری برنامه ثبت سرطان در ایران، با اشاره به نکات دیگری درباره نخستین گزارش ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت ایران که مورد پذیرش مرجع معتبر جهانی قرار گرفته، گفت: تحقیقات نشان داده است که اغلب کشورهای در حال توسعه برای اجرای برنامه ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت، از سیستم های ثبت مبتنی بر اطلاعات آزمایشگاهی (پاتولوژی) استفاده می‌کنند.  

وی افزود: این امر، به کم‌شماری موارد سرطان منجر می شود، این در حالی است که سیستم ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت کارآمد، علاوه بر جمع آوری اطلاعات آزمایشگاهی به جمع‌آوری اطلاعات بالینی بیماران و اطلاعات مرگ بیماران نیز می پردازد.   در گزارش اخیر ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت ایران، این دستورالعمل مهم، رعایت شده است.

به گفته روشندل نکته با اهمیت دیگر در گزارش «ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت ایران»، پوشش بالای جمعیتی برای بررسی و ثبت موارد بوده است که این موضوع نیز، در دقت ثبت آمار سرطان بسیار مهم تلقی می شود.  

وی تاکید کرد: به طوری که در کشورهای توسعه یافته جمعیت تحت پوشش بالاتر از کشورهای در حال توسعه است؛ برای مثال میزان پوشش جمعیتی در ایالات متحده ۹۹ درصد، استرالیا و نیوزلند ۸۶ درصد و اتحادیه اروپا ۵۷ درصد است؛ درحالیکه میزان پوشش در کشورهای آمریکای جنوبی و مرکزی تنها ۲۱ درصد و در کشورهای آفریقایی و کشورهای آسیایی به ترتیب ۱۱ درصد و ۸ درصد است.